Καρκίνος προστάτη με πνευμονικές μεταστάσεις και υπερθερμία
Εισαγωγή – Υπερθερμία και καρκίνος
Η υπερθερμία είναι η αύξηση της θερμοκρασίας όλης της περιοχής στην οποία εφαρμόζεται (καρκίνος και κοντινοί υγιείς ιστοί ) ενώ η ογκοθερμία , η επαναστατική νέα τεχνολογία θερμοθεραπείας, προκαλεί εκλεκτική αύξηση της θερμοκρασίας του καρκινικού όγκου, με ελάχιστη διάχυση στους γύρω υγιείς ιστούς. Η υπερθερμία χρησιμοποιείται πάντα συμπληρωματικά και παράλληλα με άλλες μεθόδους εναντίον του καρκίνου, όπως την χημειοθεραπεία, την ακτινοθεραπεία, τη δράση των οποίων ενισχύει, αλλά και τη χειρουργική. Ειδικότερα στον καρκίνο του προστάτη ενδείκνυται και η ορμονοθεραπεία, διότι πρόκειται για ορμονοεξαρτόμενο καρκίνο. Ο καρκίνος του προστάτη με πνευμονικές μεταστάσεις παρουσιάζει ειδικότερο ενδιαφέρον στον χειρισμό. Βιβλιογραφικά, καρκίνος προστάτη με πνευμονικές μεταστάσεις και υπερθερμί, ως θεραπεία έχει περιγραφεί μόνο σε πειραματόζωα.
Περιγραφή περίπτωσης καρκίνου προστάτη με πνευμονικές μεταστάσεις
Η περίπτωση που παρουσιάζεται σήμερα προέρχεται από το Κέντρο Υπερθερμικής Ογκολογίας Θεσσαλονίκης. Η εφαρμογή της ογκοθερμίας έφερε εντυπωσιακά αποτελέσματα παράλληλα με ορμονοθεραπεία, που χορήγησε ο θεράπων ουρολόγος.
Συγκεκριμένα, άνδρας ασθενής 75 ετών, ελέγχθηκε ουρολογικά για απλά δυσουρικά ενοχλήματα, που αρχικά είχαν αποδοθεί σε υπερτροφία του προστάτη. Αποδείχθηκε όμως ότι επρόκειτο για ανεγχείρητο καρκίνο προστάτη με πολλαπλές πνευμονικές μεταστάσεις σε όλα τα πνευμονικά πεδία άμφοτερόπλευρα.
Ο ασθενής παραπέμφθηκε για συμπληρωματική ογκοθερμία στις 21/10/2014, ένα μήνα μετά την έναρξη διπλού σχήματος ορμονοθεραπείας με αντιανδρογόνα (leuprolide, bicalutamide), το οποίο συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Το PSA πριν από την έναρξη αγωγής ήταν 104ng/ml.
Η νεοπλασματική φύση της νόσου είχε τεκμηριωθεί με βιοψία προστάτη, πνεύμονα και υπεζωκότα, όπου ανιχνεύθηκε πρωτοπαθές (κατηγορία 3+3 κατά Gleason) και μεταστατικό (αντίστοιχα) προστατικό αδενοκαρκίνωμα, με κύτταρα ανοσοϊστοχημικά (+) για τα νεοπλασματικά αντιγόνα PSA, AMACR και TTF1, και (-) για CK7 και NapsinA. Ο σπινθηρογραφικός έλεγχος για οστικές μεταστάσεις ήταν και παραμένει αρνητικός.
Στον ασθενή προσετέθη ογκοθερμία την 21/10/14: Υποβλήθηκε σε 12 περιοχικές συνεδρίες, σε δύο πεδία (στον προστάτη και στους πνεύμονες), δύο φορές την εβδομάδα, και τελείωε την 27/11/14..
Δύο εβδομάδες μετά την προσθήκη ογκοθερμίας, στις 4/11/2014, το PSA επιδεινώθηκε πολύ (έγινε 3,392 ng/ml), αλλά σταδιακά ομαλοποιήθηκε: 0.2 ng/ml (9/1/15), και διατηρείται στο 0.24 ng/ml (13/6/16).
Σε διαδοχικούς ακτινολογικούς ελέγχους μετά την αγωγή μέχρι και τώρα, διαπιστώθηκε πλήρης ύφεση των πνευμονικών μεταστάσεων.
Η απουσία μεταστάσεων και η εντυπωσιακά χαμηλές τιμές του PSA δεν μπορούν παρά να ερμηνευθούν ως πλήρης υποχώρηση της νόσου. Η πλήρης και διαρκούσα υποχώρηση της τόσο εκτεταμένης αυτής προστατικής νόσου για 19 μήνες δεν παρατηρείται με την χρήση ορμονοθεραπευτικών και μόνο. Η ογκοθερμία, σε συνδυασμό με την συμβατική αγωγή φαίνεται να έχει τη θέση της στον μεταστατικό καρκίνο του προστάτη.
Σχόλια ιατρών
Το περιστατικό αυτό ετέθη υπ΄ όψιν εγκρίτων ιατρών, μελών της Ελληνικής Εταιρίας Ογκολογικής Υπερθερμίας, και ζητήθηκαν τα σχόλιά τους:
Δρ Δανιηλίδης Λάζαρος, χειρουργός, ιδρυτικό μέλος ΕΕΟΥ
“Ο συνδυασμός υπερθερμίας με την κλασική ορμονοθεραπεία έφερε εντυπωσιακά αποτελέσματα με πλήρη ύφεση του πρωτοπαθούς όγκου και των πνευμονικών μεταστάσεων. Το PSA, ο καρκινικός δείκτης του προστάτη, σχεδόν μηδενίστηκε”.
Dr. Alfred J. Barich, Ογκολόγος, πρόεδρος επιστημονικής επιτροπής ΕΕΟΥ
“Το περιστατικό αυτό είναι εδεικτικό της πολυσχιδούς δράσης της Ογκοθερμίας, τόσο σε κυτταροκτόνο, όσο και σε ανοσοδιεγερτικό επίπεδο. Η ανταπόκριση που βλέπουμε εδώ, ιδίως τώρα που έχει περάσει το κρίσιμο 18μηνο, δεν είναι δυνατόν να ερμηνευθεί από μόνη τη δράση της ορμονοθεραπείας. Κάτι ανάλογο δεν το βλέπουμε, χωρίς προσθήκη ογκοθερμίας“.
Δρ. Αίας-Θεόδωρος Παπασταύρου, Χειρουργός Ώτων, Ρινός, Λάρυγγος, ιδρυτικό μέλος και γραμματέας ΕΕΟΥ
“Το αποτέλεσμα είναι, φυσικά, αξιοπρόσεκτο, και αξίζει έπαινος στους θεράποντες.
Από την πλευρά του μη ειδικού, θα ήθελα να σταθώ λίγο στην γενικότερη ογκολογική λογική της περιπτώσεως. Ο ασθενής αυτός αντιμετώπισε τον πολύ προχωρημένο καρκίνο του, μέχρι στιγμής χωρίς καμμία επιπλοκή. Δεν πήρε χημειοθεραπεία και δεν ακτινοβολήθηκε, άρα ο οργανισμός του είναι, από πλευράς οξειδωτικού στρές και βλαβών ραδιενεργείας, τελείως παρθένος. Ακόμη κι αν υποτροπιάσει το νόσημα, διατηρεί όλα τα θεραπευτικά ενδεχόμενα ανοικτά. Μπορεί να επαναληφθεί η ίδια θεραπεία, και αν κριθεί απαραίτητο, να προστεθεί και ακτινοθεραπεία. Δεν είναι θαυμάσιο αυτό”;