Περίπτωση καρκίνου μαστού και υπερθερμίας

Μεταστατικός καρκίνος μαστού και υπερθερμία

Γυναίκα 37 ετών, προσέχεται για συμπληρωματική αγωγή με ογκοθερμία, διότι το 2013 διαγνώστηκε με διηθητικό λοβιακό  αδενοκαρκίνωμα δεξιού μαστού, το οποίο υποτροπίασε με εκτεταμένες μεταστάσεις μετά την αρχική αντιμετώπιση μόνο με χημειοθεραπεία και χειρουργική.

Σύντομο ιστορικό

Η ασθενής υποβλήθηκε αρχικά σε προεγχειρητική χημειοθεραπεία με 3 κύκλους Docetaxel & Trastuzumab (Δεκ 2013), και ακολούθως σε δεξιά μαστεκτομή, σύστοιχο μασχαλιαίο λεμφαδενικό καθαρισμό και άμεση πλαστική αποκατάστασης του μαστού. Ο όγκος ήταν διαμέτρου 3.1 εκ. Εννέα από 17 λεμφαδένες βρέθηκαν προσβεβλημένοι και η ανοσοϊστοχημική ανάλυση έδειξε  ER-, PR-, c-erb 3+. Συνεπώς, στην αρχική εκείνη φάση η νόσος ήταν σταδίου ΙΙΙΑ (Τ2 Ν2 Μ0). Προφανώς, η μη έκφραση ορμονοευαισθησίας του όγκου απέκλεισε την συνοδό ορμονοθεραπεία. Μετεγχειρητικά ακολούθησαν 3 κύκλοι επικουρικής χημειοθεραπείας με Docetaxel & Trastuzumab έως και στις 8 Μαίου 2014. Έκτοτε ελάμβανε θεραπεία συντήρησης με Trastuzumab.

Ενάμισυ χρόνο αργότερα παρουσίασε μετάσταση στον δεξιό πνεύμονα, τεκμηριωμένη με PET-CT & CT θώρακος. Επίσης εντοπίστηκαν λεμφαδενικές διογκώσεις στο μεσοθωράκιο (δεξιοί πυλαίοι και υποτροπιδικοί με μέγιστη εγκάρσια διάμετρο της τάξης των 2,5 εκ. Συνεπώς η σταδιοποίηση άλλαξε σε στάδιο IV.

Χορηγήθηκε νέο χημειοθεραπευτικό σχήμα με FEC (5FU, Epirubicin, Cyclophosphamide) κάθε 21 μέρες  και ωριαίες συνεδρίες Ογκοθερμίας δύο φορές την εβδομάδα, σε ένα ενιαίο, εκτεταμένο πεδίο όλου του δεξιού ημιθωρακίου. Τρείς μήνες μετά (3 κύκλοι FEC και 24 συνεδρίες Ογκοθερμίας) η αξονική τομογραφία θώρακος (17-12-2015) έδειξε ότι η ασθενής είναι ελεύθερη εμφανούς νόσου στον πνεύμονα, με αρνητικούς παραπυλαίους και υποτροπιδικούς λεμφαδένες. Η ποιότητα ζωής της ασθενούς είναι άριστη.

Η περίπτωση αυτή προέρχεται από το Κέντρο Υπερθερμικής Ογκολογίας Αθηνών “Αγ. Ειρήνη”

Σχολιασμός

Το αποτέλεσμα αυτό είναι ασυνήθιστο για νόσο μέ τέτοια σταδιοποίηση και πορεία, ιδίως άν ο όγκος είναι από την αρχή μη-ορμονοεξαρτώμενος, στις περιπτώσεις που δεν εφαρμόζεται ογκοθερμία. Η ασθενής είναι σε πλήρη ύφεση της νόσου, διότι επετεύχθη εξάλειψη των μεταστάσεων στον πνεύμονα και στο μεσοθωράκιο με τη χρήση ογκοθερμίας – χημειοθεραπείας.

Η ογκοθερμία, εκτός της ανεξάρτητης καρκινοκτόνου δράσεως που εμφανίζει με την πρόκληση απόπτωσης των καρκινικών κυττάρων, παρουσιάζει και ισχυρή υποβοήθηση της χημειοθεραπείας, διότι προκαλεί παγίδευση του φαρμάκου μέσα στον όγκο. Αξιοσημείωτη είναι και η ποιότητα ζωής που απολαμβάνουν οι ασθενείς, που αποδίδεται στην έλλειψη παρενεργειών και στην ανοσοδιέγερση που προκαλεί. Χαρακτηριστικό στοιχείο του συγκεκριμένου περιστατικού είναι η υποτροπή παρά την αρχική διπλή χημειοθεραπεία, και η πλήρης ύφεση με την προσθήκη ογκοθερμίας.

Αδενοπλακώδης καρκίνος πνεύμονα και υπερθερμία

Εισαγωγή – Υπερθερμία και νεοπλασματική νόσος

Αδενοπλακώδης καρκίνος πνεύμονα και υπερθερμία: Yπερθερμία είναι η θεραπευτική αύξηση της θερμοκρασίας όλης της περιοχής στην οποία εφαρμόζεται (όγκος και κοντινοί υγιείς ιστοί ), ενώ ογκοθερμία, η επαναστατική νέα τεχνολογία θερμοθεραπείας, είναι η εκλεκτική αύξηση της θερμοκρασίας του καρκινικού όγκου, με ελάχιστη διάχυση στους γύρω υγιείς ιστούς, που επιτυγχάνεται με τη χρήση της προηγμένης τεχνολογίας της μορφοκλασματικής διαμόρφωσης πεδίου.

Η υπερθερμία και η ογκοθερμία χρησιμοποιείται κυρίως συμπληρωματικά και παράλληλα με άλλες μεθόδους εναντίον του καρκίνου, όπως την χημειοθεραπεία, την ακτινοθεραπεία, τη δράση των οποίων ενισχύει, αλλά και τη χειρουργική. Τελευταία παρουσιάζονται στην ξένη βιβλιογραφία σποραδικές αναφορές περιπτώσεων, που αντιμετωπίστηκαν με υπερθερμία ως μονοθεραπεία, είτε διότι είχαν εξαντληθεί τα περιθώρια των συμβατικών θεραπειών, είτε για λόγους άρνησης του ασθενούς.

Περίπτωση αδενοπλακώδους καρκίνου του πνεύμονα

Το αδενοπλακώδες καρκίνωμα είναι μια ασυνήθης διφασική παραλλαγή του Μη Μικροκυτταρικού Καρκίνου Πνεύμονα (ΜΜΚΠ). Λέγεται έτσι διότι έχει μεικτά ιστολογικά χαρακτηριστικά, και πλακώδους (μαλπιγιακού) και αδενικού τύπου, τουλάχιστον από 10% από το καθένα. Είναι βρογχογενής καρκίνος και προσβάλλει καπνιστές. Επειδή είναι πολύ επιθετικός καρκίνος, αντιμετωπίζεται κλασσικά με προεγχειρητική χημειοθεραπεία, ακόμη και αν βρεθεί χειρουργήσιμος, δηλαδή σε πρώιμο στάδιο. Η πρόγνωσή του είναι κακή. Ο αδενοπλακώδης καρκίνος πνεύμονα περιλαμβάνεται στις κατευθυντήριες οδηγίες της ΕΕΟΥ, διότι είναι είδος του ΜΜΚΠ.

Η περίπτωση που παρουσιάζεται σήμερα αντιμετωπίστηκε από το Κέντρο Υπερθερμικής Ογκολογίας Θεσσαλονίκης (την ευθύνη σχεδιασμού των θεραπευτικών χειρισμών διατηρεί μη συνεργαζόμενος ογκολόγος).

Στη συγκεκριμένη ασθενή, 64 ετών, ο πρωτοπαθής όγκος εντοπίστηκε στον άνω λοβό του δεξιού πνεύμονα τον Οκτώβριο του 2015, με ενδεικτικές διαστάσεις 67Χ40 mm, συνεχόμενος με την δεξιά πύλη. Συνοδευόταν από παρατραχειακούς και παραπυλαίους λεμφαδένες και τροπιδικό λεμφαδενικό block διαστάσεων 36Χ29 mm. Ήταν συνεπώς ανεγχείρητος όγκος, ήδη κατά την διάγνωση.

Λεπτομερέστερος έλεγχος έδειξε την ύπαρξη πρόσθετων μεταστατικών εστιών, που προσλάμβαναν σκιαγραφικό, στο αριστερό, και λιγότερο στο δεξιό επινεφρίδιο (Πόρισμα αξονικής 21/10/15, επιβεβαιωμένη με PET SCAN).

Με σκοπό τον έλεγχο και τη μείωση του καρκινικού φορτίου, η ασθενής υποβλήθηκε αρχικά σε 12 συνεδρίες τοπικής ογκοθερμίας σε δύο πεδία:

• Περιοχή του πνεύμονα (συμπεριλαμβανομένων των διογκωμένων λεμφαδένων)
• Περιοχή επινεφριδίων

Συνεστήθη και τρίτο πεδίο (εγκέφαλος), αλλά δεν έγινε δεκτό από τον ογκολόγο της ασθενούς, ούτε ετέθη αυτή σε προφυλλάκτική ακτινοβόληση (όπως κανονικά προβλέπεται [1], λόγω της πολύ μεγάλης πιθανότητας εμφάνισης εστιών στον εγκέφαλο). Παράλληλα υποβαλλόταν σε μη εξατομικευμένη χημειοθεραπεία, που δεν διέρχεται τον αιματοεγγεφαλικό φραγμό (είναι και αυτό ένα από τα προβλήματα της θεραπευτικής αγωγής με βάση απρόσωπα, γενικά πρωτόκολλα, και όχι εξατομικευμένες φαρμακευτικές παρεμβάσεις). Με το πέρας των συνεδριών τοπικής ογκοθερμίας παρατηρήθηκαν τα εξής (Ιανουάριος  ’16):

• Βελτίωση των διογκωμένων  προτραχειακων  λεμφαδένων κατά 5 mm (από 20 σε 15 mm, περίπου 25%).
• Bελτίωση της πυλαίας μάζας δεξιά και της ατελεκτασικης περιοχής στον δεξιό άνω λοβό κατά 22 mm (περίπου 31%).
• Κεντρική νέκρωση στο αριστερό επινεφρίδιο χωρίς σημαντική αλλαγή μεγέθους.

Η ασθενής συνεχίζει με ωριαίες συνεδρίες ογκοθερμίας, δύο φορές την εβδομάδα, ενώ για την αντιμετώπιση των εγκεφαλικών μεταστάσεων, που παρουσιάστηκαν εν τω μεταξύ, το ογκολογικό συμβούλιο προέκρινε ακτινοθεραπεία.

Σχόλιο 1

Ο βασικός λόγος αποφυγής της υπερθερμίας στον εγκέφαλο είναι η ύπαρξη εγκεφαλικού οιδήματος και ο φόβος επιδείνωσής του. Το ίδιο ισχύει φυσικά και για την ακτινοβόληση. Στις περιπτώσεις αυτές πρέπει να προηγείται αποιδηματική αγωγή και να ακολουθεί η ενδεδειγμένη αντικαρκινική αγωγή (ακτινοβολία, υπερθερμία).

Χρειάζεται εδώ να γίνει διάκριση υπερθερμίας και ογκοθερμίας: Η ογκοθερμία δεν έχει αντένδειξη επί εγκεφαλικού οιδήματος, και μπορεί να εφαρμόζεται, ακόμη και χωρίς αποιδηματική αγωγή (η οποία είναι βεβαίως χρήσιμη για όλους τους άλλους λόγους).

Σχόλιο 2

Με την ογκοθερμία [2] (όπως και με την ακτινοθεραπεία [3]) παρατηρείται μερικές φορές συρρίκνωση μακρυνών μεταστάσεων, χωρίς αυτές να έχουν απ΄ ευθείας αντιμετωπισθεί. Αυτό στη βιβλιογραφία αναφέρεται ως abscopal effect ή bystander effect, και αποδίδεται σε ανοσογόνο μηχανισμό κυτταρικού θανάτου [4, 5] (Immunogenic Cell Death) που πυροδοτείται από την παραγωγή σωματιδίων DAMP (Damage Associated Molecular Pattern), λόγω καταστροφών της πρωτοπαθούς εστίας, που αντιμετωπίσθηκε θεραπευτικά. Στη συγκεκριμένη ασθενή, το abscopal effect δεν παρατηρήθηκε.

Σχόλιο 3

Follow up της συγκεκριμένης ασθενούς θα παρουσιαστεί πολύ σύντομα.

Βιβλιογραφία

[1] Pier Luigi Filosso et al: Adenosquamous lung carcinomas: A histologic subtype with poor prognosis, Lung Cancer, 74 (1): 25–29, 2011

[2] Seong Min Yoon, Jung Suk Lee: Case of Abscopal effect with Metastatic Non-Small-Cell Lung Cancer; Oncothermia Journal 5: 53-57, 2012

[3] Shankar Siva et al: Abscopal effects of radiation therapy: A clinical review for the radiobiologist; Lung Letters

356, (1): 82–90, 2015

[4] Jitka Fucikova et al: Prognostic and Predictive Value of DAMPs and DAMP-Associated Processes in Cancer; Front Immunol 6: 402-408, 2015

[5] Meggyeshazi N et al: DNA fragmentation and caspase-independent programmed cell death by modulated electrohyperthermia; Strahlenther Onkol 190 (9) :815-22, 2014

Oπισθοπεριτοναϊκό ιστιοσάρκωμα και υπερθερμία

Εισαγωγή – Υπερθερμία και νεοπλασματική νόσος

Yπερθερμία είναι η θεραπευτική αύξηση της θερμοκρασίας όλης της περιοχής στην οποία εφαρμόζεται (όγκος και κοντινοί υγιείς ιστοί ), ενώ ογκοθερμία, η επαναστατική νέα τεχνολογία θερμοθεραπείας, είναι η εκλεκτική αύξηση της θερμοκρασίας του καρκινικού όγκου, με ελάχιστη διάχυση στους γύρω υγιείς ιστούς, που επιτυγχάνεται με τη χρήση της προηγμένης τεχνολογίας της μορφοκλασματικής διαμόρφωσης πεδίου.

Η υπερθερμία χρησιμοποιείται κυρίως συμπληρωματικά και παράλληλα με άλλες μεθόδους εναντίον του καρκίνου, όπως την χημειοθεραπεία, την ακτινοθεραπεία, τη δράση των οποίων ενισχύει, αλλά και τη χειρουργική. Τελευταία παρουσιάζονται στην ξένη βιβλιογραφία σποραδικές αναφορές περιπτώσεων, που αντιμετωπίστηκαν με υπερθερμία ως μονοθεραπεία, είτε διότι είχαν εξαντληθεί τα περιθώρια των συμβατικών θεραπειών, είτε για λόγους άρνησης του ασθενούς. Ειδικότερα στα σαρκώματα των μαλακών μορίων η υπερθερμία ενδείκνυται απόλυτα, και περιλαμβάνεται στις διεθνείς και Ελληνικές κατευθυντήριες οδηγίες.

Το ιστιοσάρκωμα ή αδιαφοροποίητο πλειόμορφο σάρκωμα ανήκει στις μεσεγχυματογενείς κακοήθειες. Προσβάλλει συχνότερα τα άκρα, αλλά μία μορφή του, που παρουσιάζει και έντονα στοιχεία φλεγμονής, εμφανίζεται συχνότερα στον οπισθοπεριτοναϊκό “χώρο”. Κλινικά, η οπισθοπεριτοναϊκή ποικιλία του σαρκώματος προδίδεται από γενικά συμπτώματα (πυρετός, κακουχία, απώλεια βάρους κλπ), οπότε η μάζα αποκαλύπτεται στον απεικονιστικό έλεγχο, με μέγεθος ήδη μεγάλο, και παρεκτόπιση ενδοκοιλιακών οργάνων. Ενίοτε μπορεί να συνυπάρχει λέμφωμα, πολλαπλούν μυέλωμα ή κακοήθης ιστιοκυττάρωση, ή να έχει προηγηθεί ακτινοβόληση ή τοποθέτηση μεταλλικών προθέσεων. Ιστολογικά οι οπισθοπεριτοναϊκοί αυτοί όγκοι είναι ποικιλόμορφοι, με εστίες αιμορραγίας, νέκρωσης και αποτιτάνωσης. Συχνά διηθούν το κοιλιακό μυϊκό τοίχωμα, αλλά όχι τα νεφρικά και κεντρικά αγγεία. Θεραπευτικά, μπορεί να εφαρμοσθεί η χειρουργική στα μικρότερα οπισθοπεριτοναϊκά ιστιοσαρκώματα, αλλά στα μεγαλύτερα δεν προσφέρεται, παρά μόνο ως ογκομειωτική χειρουργική. Η χημειο- και ακτινοθεραπεία, που προσφέρονται για τα περιφερικά σαρκώματα, γενικά δεν εφαρμόζονται στα ενδο- και οπισθοπεριτοναϊκά, διότι η τοξικότητα είναι υπερβολικά μεγάλη. Το νόσημα αυτό απαιτεί μεγάλη εξειδίκευση, διότι οι θεραπευτικοί χειρισμοί είναι “ακροβατικοί”, μεταξύ ζωής και θανάτου. Η πρόγνωση γενικά είναι χείριστη.

Περίπτωση οπισθοπεριτοναϊκού ιστιοσαρκώματος

Η περίπτωση που παρουσιάζεται σήμερα προέρχεται από το Κέντρο Εξατομικευμένης Ογκολογίας & Υπερθερμίας Θεσσαλονίκης. Η εφαρμογή της ογκοθερμίας έφερε καλά αρχικά αποτελέσματα, ώστε κρίθηκε σκόπιμο να αναθεωρηθεί το αρχικό θεραπευτικό πλάνο, και από παρηγορικό να μετατραπεί σε θεραπευτικό.

Συγκεκριμένα, άνδρας ασθενής 62 ετών, διαγνώσθηκε αρχικά στις 5/11/13 με αδιαφοροποίητο οπισθοπεριτοναικό σάρκωμα. Υποβλήθηκε αμέσως σε ογκομειωτική χειρουργική και χημειοθεραπεία σε γειτονική μας χώρα. Για την περίοδο εκείνη δεν είναι διαθέσιμα περισσότερα στοιχεία.

Μετά από 11 περίπου μήνες, κατά τους οποίους ο ασθενής είχε κακώς και αντιμετωπιζόταν στην πατρίδα του συμπτωματικά, έγινε τομογραφικός έλεγχος (2/10/14), ο οποίος έδειξε υποτροπή της νόσου, στις αρχικές της διαστασεις (διάμετρος ~103 mm). Για τον λόγο αυτόν υποβλήθηκε ξανά σε χημεοθεραπεία, για την οποίαν επίσης δεν διαθέτουμε στοιχεία.

Δώδεκα μήνες αργότερα (10/2015) μεταφέρθηκε στην Θεσσαλονίκη, σε κακή γενική κατάσταση, όπου επαναλήφθηκε ο τομογραφικός έλεγχος, που είχε την εξής εικόνα:

Η αξονική τομογραφία επιβεβαίωσε ότι δεν υπήρχε καμμία βελτίωση, παρά την χημειοθεραπεία που προηγήθηκε. Κατόπιν έγινε επανεξέταση των ιστολογικών πλακιδίων, και η διάγνωση συγκεκριμενοποιήθηκε σε ιστιοσάρκωμα (αδιαφοροποίητο πλειόμορφο σάρκωμα).

Τον Δεκέμβριο 2016 άρχισε παρηγορική αγωγή με Ογκοθερμία ως μονοθεραπεία, σε συνεδρίες διάρκειας μιας ώρας, δύο φορές την εβδομάδα. Μετά την 8η συνεδρία (1 μήνα μετά) ο ασθενής άρχισε να βελτιώνεται υποκειμενικά, και να έχει καλλίτερη όρεξη, διάθεση και δυνάμεις.

Τον Φεβρουάριο 2016, δύο μήνες μετά την έναρξη της παρηγορικής άγωγής με ογκοθερμία μόνο, έγινε νέα αξονική τομογραφία, που είχε την εξής εικόνα:

Επειδή ο ασθενής παρουσίασε σαφή στοιχεία ανταπόκρισης, κρίθηκε σκόπιμο να ενταθεί η θεραπευτική προσπάθεια, και να μετατραπεί ο στόχος από ανακουφιστικός σε θεραπευτικό. Η προσέγγιση αυτή τη φορά είναι με ολιστική, εξατομικευμένη ογκολογία (integrative oncology). Έγινε συλλογή κυκλοφορούντων νεοπλασματικών κυττάρων, καλλιέργειά τους και test ευαισθησίας χημειοθεραπευτικού (RGCC test). Εντοπίσθηκε ευαισθησία στο Helixor P, του οποίου άρχισε η υποδόρια χορήγηση, σε δόση 100mg εβδομαδιαία. Συμπληρωματικά χορηγείται βιταμίνη C εβδομαδιαία, 15 g ενδοφλεβίως, καθώς και σελήνιο, 200 μg ομοίως. Ο ασθενής συνεχίζει με υπερθερμία, μία φορά την εβδομάδα για προσωπικούς λόγους, παρά τις συστάσεις, ότι πρέπει να συνεχισθεί η θεραπεία που τον βελτίωσε.

Με την πολυδιάστατη αλλά και στοχευμένη αυτή προσέγγιση, μετατρέπεται η κακοήθεια σε χρόνιο νόσημα και η κακή πρόγνωση σε θετική.

Καρκίνος του ορθού και Υπερθερμία

Τί λένε οι κλινικές μελέτες για την επίδραση της υπερθερμίας; Λεπτομέρειες εδώ

Πολέμα τον καρκίνο!

Η υπερθερμία δεν είναι επεμβατική πράξη, δεν έχει παρενέργειες και επιπλοκές, και μπορεί να αυξήσει την αποτελεσματικότητα των άλλων θεραπειών στον καρκίνο του ορθού.

Η Αμερικανική Αντικαρκινική Εταιρία εκτιμά για τις ΗΠΑ και για το 2015:

• Οτι περίπου 93,090 άνθρωποι (με περίπου ίση επίπτωση σε άνδρες και  γυναίκες) θα νοσήσουν από καρκίνο του ορθού. Η πιθανότητα νόσησης στη διάρκεια όλης της ζωής είναι σήμερα 1:20.
• Οτι περίπου 49,700 θα πεθάνουν από αυτόν τον λόγο.
• Τώρα γνωρίζεις ότι με βάση τις παραπάνω μελέτες οι βραχυπρόθεσμοι θάνατοι από τη νόσο είναι δυνατόν να μειωθούν άμεσα κατά 2.6 φορές, αν εφαρμοζόταν υπερθερμία σε όλους τους ασθενείς, παράλληλα με τη συμβατική τους αγωγή.

Πώς θα μπορούσες να σώσεις μια ζωή;

Μάθε για την ΥΠΕΡΘΕΡΜΙΑ!

Μίλησε για την ΥΠΕΡΘΕΡΜΙΑ!