Oπισθοπεριτοναϊκό ιστιοσάρκωμα και υπερθερμία
Εισαγωγή – Υπερθερμία και νεοπλασματική νόσος
Yπερθερμία είναι η θεραπευτική αύξηση της θερμοκρασίας όλης της περιοχής στην οποία εφαρμόζεται (όγκος και κοντινοί υγιείς ιστοί ), ενώ ογκοθερμία, η επαναστατική νέα τεχνολογία θερμοθεραπείας, είναι η εκλεκτική αύξηση της θερμοκρασίας του καρκινικού όγκου, με ελάχιστη διάχυση στους γύρω υγιείς ιστούς, που επιτυγχάνεται με τη χρήση της προηγμένης τεχνολογίας της μορφοκλασματικής διαμόρφωσης πεδίου.
Η υπερθερμία χρησιμοποιείται κυρίως συμπληρωματικά και παράλληλα με άλλες μεθόδους εναντίον του καρκίνου, όπως την χημειοθεραπεία, την ακτινοθεραπεία, τη δράση των οποίων ενισχύει, αλλά και τη χειρουργική. Τελευταία παρουσιάζονται στην ξένη βιβλιογραφία σποραδικές αναφορές περιπτώσεων, που αντιμετωπίστηκαν με υπερθερμία ως μονοθεραπεία, είτε διότι είχαν εξαντληθεί τα περιθώρια των συμβατικών θεραπειών, είτε για λόγους άρνησης του ασθενούς. Ειδικότερα στα σαρκώματα των μαλακών μορίων η υπερθερμία ενδείκνυται απόλυτα, και περιλαμβάνεται στις διεθνείς και Ελληνικές κατευθυντήριες οδηγίες.
Το ιστιοσάρκωμα ή αδιαφοροποίητο πλειόμορφο σάρκωμα ανήκει στις μεσεγχυματογενείς κακοήθειες. Προσβάλλει συχνότερα τα άκρα, αλλά μία μορφή του, που παρουσιάζει και έντονα στοιχεία φλεγμονής, εμφανίζεται συχνότερα στον οπισθοπεριτοναϊκό “χώρο”. Κλινικά, η οπισθοπεριτοναϊκή ποικιλία του σαρκώματος προδίδεται από γενικά συμπτώματα (πυρετός, κακουχία, απώλεια βάρους κλπ), οπότε η μάζα αποκαλύπτεται στον απεικονιστικό έλεγχο, με μέγεθος ήδη μεγάλο, και παρεκτόπιση ενδοκοιλιακών οργάνων. Ενίοτε μπορεί να συνυπάρχει λέμφωμα, πολλαπλούν μυέλωμα ή κακοήθης ιστιοκυττάρωση, ή να έχει προηγηθεί ακτινοβόληση ή τοποθέτηση μεταλλικών προθέσεων. Ιστολογικά οι οπισθοπεριτοναϊκοί αυτοί όγκοι είναι ποικιλόμορφοι, με εστίες αιμορραγίας, νέκρωσης και αποτιτάνωσης. Συχνά διηθούν το κοιλιακό μυϊκό τοίχωμα, αλλά όχι τα νεφρικά και κεντρικά αγγεία. Θεραπευτικά, μπορεί να εφαρμοσθεί η χειρουργική στα μικρότερα οπισθοπεριτοναϊκά ιστιοσαρκώματα, αλλά στα μεγαλύτερα δεν προσφέρεται, παρά μόνο ως ογκομειωτική χειρουργική. Η χημειο- και ακτινοθεραπεία, που προσφέρονται για τα περιφερικά σαρκώματα, γενικά δεν εφαρμόζονται στα ενδο- και οπισθοπεριτοναϊκά, διότι η τοξικότητα είναι υπερβολικά μεγάλη. Το νόσημα αυτό απαιτεί μεγάλη εξειδίκευση, διότι οι θεραπευτικοί χειρισμοί είναι “ακροβατικοί”, μεταξύ ζωής και θανάτου. Η πρόγνωση γενικά είναι χείριστη.
Περίπτωση οπισθοπεριτοναϊκού ιστιοσαρκώματος
Η περίπτωση που παρουσιάζεται σήμερα προέρχεται από το Κέντρο Εξατομικευμένης Ογκολογίας & Υπερθερμίας Θεσσαλονίκης. Η εφαρμογή της ογκοθερμίας έφερε καλά αρχικά αποτελέσματα, ώστε κρίθηκε σκόπιμο να αναθεωρηθεί το αρχικό θεραπευτικό πλάνο, και από παρηγορικό να μετατραπεί σε θεραπευτικό.
Συγκεκριμένα, άνδρας ασθενής 62 ετών, διαγνώσθηκε αρχικά στις 5/11/13 με αδιαφοροποίητο οπισθοπεριτοναικό σάρκωμα. Υποβλήθηκε αμέσως σε ογκομειωτική χειρουργική και χημειοθεραπεία σε γειτονική μας χώρα. Για την περίοδο εκείνη δεν είναι διαθέσιμα περισσότερα στοιχεία.
Μετά από 11 περίπου μήνες, κατά τους οποίους ο ασθενής είχε κακώς και αντιμετωπιζόταν στην πατρίδα του συμπτωματικά, έγινε τομογραφικός έλεγχος (2/10/14), ο οποίος έδειξε υποτροπή της νόσου, στις αρχικές της διαστασεις (διάμετρος ~103 mm). Για τον λόγο αυτόν υποβλήθηκε ξανά σε χημεοθεραπεία, για την οποίαν επίσης δεν διαθέτουμε στοιχεία.
Δώδεκα μήνες αργότερα (10/2015) μεταφέρθηκε στην Θεσσαλονίκη, σε κακή γενική κατάσταση, όπου επαναλήφθηκε ο τομογραφικός έλεγχος, που είχε την εξής εικόνα:
Η αξονική τομογραφία επιβεβαίωσε ότι δεν υπήρχε καμμία βελτίωση, παρά την χημειοθεραπεία που προηγήθηκε. Κατόπιν έγινε επανεξέταση των ιστολογικών πλακιδίων, και η διάγνωση συγκεκριμενοποιήθηκε σε ιστιοσάρκωμα (αδιαφοροποίητο πλειόμορφο σάρκωμα).
Τον Δεκέμβριο 2016 άρχισε παρηγορική αγωγή με Ογκοθερμία ως μονοθεραπεία, σε συνεδρίες διάρκειας μιας ώρας, δύο φορές την εβδομάδα. Μετά την 8η συνεδρία (1 μήνα μετά) ο ασθενής άρχισε να βελτιώνεται υποκειμενικά, και να έχει καλλίτερη όρεξη, διάθεση και δυνάμεις.
Τον Φεβρουάριο 2016, δύο μήνες μετά την έναρξη της παρηγορικής άγωγής με ογκοθερμία μόνο, έγινε νέα αξονική τομογραφία, που είχε την εξής εικόνα:
Επειδή ο ασθενής παρουσίασε σαφή στοιχεία ανταπόκρισης, κρίθηκε σκόπιμο να ενταθεί η θεραπευτική προσπάθεια, και να μετατραπεί ο στόχος από ανακουφιστικός σε θεραπευτικό. Η προσέγγιση αυτή τη φορά είναι με ολιστική, εξατομικευμένη ογκολογία (integrative oncology). Έγινε συλλογή κυκλοφορούντων νεοπλασματικών κυττάρων, καλλιέργειά τους και test ευαισθησίας χημειοθεραπευτικού (RGCC test). Εντοπίσθηκε ευαισθησία στο Helixor P, του οποίου άρχισε η υποδόρια χορήγηση, σε δόση 100mg εβδομαδιαία. Συμπληρωματικά χορηγείται βιταμίνη C εβδομαδιαία, 15 g ενδοφλεβίως, καθώς και σελήνιο, 200 μg ομοίως. Ο ασθενής συνεχίζει με υπερθερμία, μία φορά την εβδομάδα για προσωπικούς λόγους, παρά τις συστάσεις, ότι πρέπει να συνεχισθεί η θεραπεία που τον βελτίωσε.
Με την πολυδιάστατη αλλά και στοχευμένη αυτή προσέγγιση, μετατρέπεται η κακοήθεια σε χρόνιο νόσημα και η κακή πρόγνωση σε θετική.
