Ομοιοστατικοί μηχανισμοί στην υπερθερμία

Ομοιοστατικοί μηχανισμοί στην υπερθερμία

Φυσιολογία: Σύμμαχος ή αντίπαλος;

Στις παλαιότερες πειραματικές (in vitro και in silico) μελέτες επίδρασης της υπερθερμίας σε κακοήθεις όγκους βλέπει κανείς την εκπληκτική της καρκινοκτόνο δράση. Η επέκταση των πειραμάτων σε ζώντα πειραματόζωα (πειράματα in vivo) και, αργότερα, οι κλινικές μελέτες σε ασθενείς με καρκίνο δεν έδειξαν ανάλογα αποτελέσματα. Ακριβέστερα, παρατηρήθηκε ότι τοπικά η νόσος ελέγχεται πολύ καλά, η ποιότητα ζωής βελτιώνεται, αλλά αυτά δεν μεταφράζονται σε αύξηση του προσδόκιμου ζωής των ασθενών. Η μακροπρόθεσμη πορεία της νόσου παραμένει δηλαδή αμετάβλητη. Πώς εξηγείται αυτό; Οι ομοιοστατικοί μηχανισμοί στην υπερθερμία δίνουν τη απάντηση, αν μελετηθούν σωστά.

Άλλο είναι το πείραμα in vitro και άλλο το in vivo. Στην πρώτη περίπτωση θερμαίνεται μια κυτταροκαλλιέργεια, ενώ στη δεύτερη ένας όγκος, μέρος ενός ζωντανού οργανισμού. Οι οργανισμοί διαθέτουν πολλά οργανικά συστήματα, τα οποία αντιδρούν στις μεταβολές (της θερμοκρασίας στην περίπτωσή μας), με άλλες μεταβολές, οι οποίες τείνουν να διατηρήσουν την ισορροπία του οργανισμού (ομοιόσταση).

Δείτε στο άρθρο “Υπερθερμία και θερμοκρασιακή αντιστροφή άρδευσης” πώς η φυσιολογία (δηλαδή οι ομοιοστατικοί μηχανισμοί) αντιστρατεύονται τους στόχους της υπερθερμίας στους ζωντανούς οργανισμούς, και πώς η νεώτερη υπερθερμία, η Ογκοθερμία, ξεπερνάει το πρόβλημα αυτό.

Η επιλεκτικότητα της Ογκοθερμίας
Σχ. 4. Η επιλεκτικότητα της Ογκοθερμίας: (a) Στον εξωκυττάριο χώρο του όγκου, η συμπύκνωση της ενέργειας του πεδίου γίνεται από τους ηλεκτρολύτες του εξωκυττάριου υγρού του όγκου, που έχουν ιδιαίτερη σύνθεση, αποτέλεσμα της μεταβολικής του δραστηριότητας (φαινόμενο Warburg), και από τις ιδιαίτερες διηλεκτρικές ιδιότητες του νερού, του συνδεδεμένου με τις πρωτεϊνες της μεμβράνης (φαινόμενο Szentgyorgyi) (b) Στο κυτταρικό επίπεδο, η αυτονομία των καρκινικών κυττάρων και η ειδική μορφοκλασματική τους διαμόρφωση προκαλεί την μικροσκοπική εστίαση της ενέργειας. (c) Στο νανοσκοπικό επίπεδο πραγματοποιείται η σημαντικότερη σε μέγεθος και κλινικό αποτέλεσμα ενεργειακή απορρόφηση από τα συσσωματώματα διαμεμβρανικών λιποπρωτεϊνών (lipid rafts-λιπιδικές “σχεδίες”). (d) Το αποτέλεσμα είναι η νανοσκοπική θέρμανση της κυτταρικής μεμβράνης εκλεκτικά, με συνέπεια την πυροδότηση του εξωτερικού μηχανισμού της απόπτωσης.

 

Υπερθερμία και θερμοκρασιακή αντιστροφή άρδευσης